ผ่าตัดถุงใต้ตา

คืนความสดใสให้ดวงตาอีกครั้ง

การมีถุงใต้ตาหย่อนคล้อย เป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในกลุ่มผู้สูงวัย ส่งผลให้ใบหน้าดูเหนื่อยล้า หมองคล้ำ และดูแก่กว่าอายุ แม้จะพักผ่อนเพียงพอก็ตาม การผ่าตัดถุงใต้ตา (Lower Eyelid Surgery) เป็นหนึ่งในวิธีที่สามารถแก้ไขปัญหาได้อย่างตรงจุด ช่วยลดความหย่อนคล้อย คืนความกระชับให้ผิวรอบดวงตา พร้อมเสริมความมั่นใจให้กลับมาอีกครั้ง

สาเหตุที่ทำให้เกิดถุงใต้ตา

ถุงใต้ตา (Lower Eyelid Bags) คือ ภาวะที่มีลักษณะนูนหรือโป่งพองบริเวณใต้ตา ซึ่งเกิดจากหลายปัจจัยร่วมกัน โดยสามารถจำแนกได้เป็น 3 กลุ่มสาเหตุหลัก ๆ ดังนี้
1. ความเสื่อมของโครงสร้างเนื้อเยื่อรอบดวงตา ถือเป็นสาเหตุหลักที่พบในคนวัย 40-60 ปี โดยเกิดจากความเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติของชั้นผิวและชั้นไขมันรอบเบ้าตา ส่งผลให้ถุงใต้ตาโป่งนูนอย่างถาวร และไม่สามารถแก้ไขได้ด้วยวิธีทั่วไปอย่างการนวดหรือทาครีมบำรุง
2. พันธุกรรม บางคนอาจมีลักษณะโครงสร้างของเปลือกตาล่างที่เอื้อต่อการเกิดถุงใต้ตาตั้งแต่อายุยังน้อย มีแนวโน้มเกิดการสะสมไขมันบริเวณใต้ตาเร็วกว่าปกติ แม้อายุยังไม่มาก แต่หากมีพันธุกรรมสนับสนุนร่วมกับพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่เหมาะสม ก็จะส่งผลให้ถุงใต้ตาชัดเจนเร็วกว่าคนทั่วไปได้เช่นกัน
3. ปัจจัยกระตุ้นหรือพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน นอกเหนือจากอายุและพันธุกรรมแล้ว อีกสาเหตุหนึ่งที่ส่งผลให้เกิดถุงใต้ตา คือพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น

การนอนดึก หรือพักผ่อนไม่เพียงพอ ส่งผลให้ระบบไหลเวียนน้ำเหลืองรอบดวงตาทำงานไม่ดี จึงเกิดการคั่งของของเหลว
การกินเค็ม ส่งผลให้ร่างกายสะสมโซเดียมมากเกินไป ทำให้เกิดอาการบวมน้ำใต้ตา
การใช้สายตาหนักและขยี้ตาเป็นประจำ ทำให้ผิวใต้ตาอักเสบและเสื่อมสภาพเร็ว
การสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์ กระตุ้นการเสื่อมของคอลลาเจนและการไหลเวียนของเลือด
ภูมิแพ้หรือไซนัสเรื้อรัง อาจทำให้มีการคั่งของน้ำเหลืองหรือเกิดการอักเสบบริเวณใต้ตา ส่งผลให้ถุงใต้ตาดูโป่งบวมชั่วคราว

การผ่าตัดถุงใต้ตาซ่อนแผลโดยจักษุแพทย์ที่ Bangkok Eye Aesthetics (BEA Clinic)

การผ่าตัดถุงใต้ตา เป็นการผ่าตัดเพื่อแก้ปัญหามีถุงใต้ตา ใต้ตาบวมนูน ทำให้หน้าและตาดูโทรม ไม่สดใส โดยใช้เทคนิคการผ่าตัดซ่อนรอยแผลที่ด้านในเปลือกตาล่าง ซึ่งภาวะมีถุงใต้ตามักเกิดจากการสะสมหรือการเรียงตัวที่ผิดปกติของไขมันใต้ตา พบได้บ่อยเมื่ออายุมากขึ้น และหากปล่อยทิ้งไว้นาน ๆ อาจทำให้ผิวหนังบริเวณใต้ตาเหี่ยวย่นและหย่อนคล้อยได้

โดยปกติ การผ่าตัดถุงใต้ตามีทั้งเทคนิคการจัดเรียงไขมันใต้ตาใหม่ และเทคนิคการตัดไขมันส่วนเกินออก ขึ้นอยู่กับปัญหาของแต่ละบุคคล และในกรณีที่มีผิวหนังใต้ตาหย่อนคล้อยมาก จักษุแพทย์อาจพิจารณาตัดผิวหนังส่วนเกินออกโดยใช้เทคนิคซ่อนรอยแผลบริเวณขอบขนตาล่างร่วมด้วย

ก่อนทำการผ่าตัดถุงใต้ตาเทคนิคซ่อนแผลหรือเทคนิคอื่น ๆ จักษุแพทย์ของเราจะประเมินการผ่าตัดร่วมกับคนไข้เองทุกเคส มั่นใจได้ว่าเทคนิคที่คุณหมอเลือกใช้จะปลอดภัยและเหมาะสมกับปัญหาที่คุณเผชิญอยู่

ผ่าตัดถุงใต้ตาเหมาะกับใคร :

โดยทั่วไปแล้วการผ่าตัดถุงใต้ตาเหมาะสำหรับทุกคน โดยเฉพาะผู้ที่มีความกังวลดังต่อไปนี้

มีถุงไขมันใต้ตาบวมนูน จนเห็นเป็นก้อน ทำให้ใต้ตาดูโทรม ไม่สดใส
ผิวหนังบริเวณใต้ตาหย่อนคล้อย ทำให้เกิดรอยเหี่ยวย่น ดูแก่ก่อนวัย
ถุงใต้ตา 2 ข้างไม่เท่ากัน
ตาล่างแบะออก หางตาตก จากอายุที่มากขึ้น

ขั้นตอนการผ่าตัดถุงใต้ตา

ในการผ่าตัดถุงใต้ตาของ BEA Clinic จะประกอบไปด้วย 2 เทคนิค ได้แก่การผ่าตัดถุงใต้ตาแผลนอก และการผ่าตัดถุงใต้ตาแผลใน แต่ละเทคนิคมีรายละเอียดและขั้นตอนการผ่าตัดที่แตกต่างกัน ดังนี้

การผ่าตัดถุงใต้ตาแผลนอก

การผ่าตัดเทคนิคแผลนอก เป็นการเปิดแผลเล็ก ๆ บริเวณใต้แนวขอบขนตาล่างเพื่อจัดการกับไขมันส่วนเกินและผิวหนังหย่อนคล้อยใต้ตา เหมาะสำหรับผู้ที่มีทั้งไขมันสะสมใต้ตาและมีผิวหนังหย่อนคล้อยร่วมด้วย มักพบในผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 45-50 ปีขึ้นไป ในการผ่าตัด ประกอบไปด้วยขั้นตอนเหล่านี้

ประเมินปริมาณไขมันและความหย่อนของผิวบริเวณใต้ตา
วาดแนวแผลชิดขอบขนตาล่าง เพื่อให้รอยแผลซ่อนตัวได้ดีที่สุด
เปิดแผลผ่านชั้นผิวหนังและกล้ามเนื้อ
ตัดหรือกระจายไขมันส่วนเกินอย่างเหมาะสม
ตัดแต่งผิวหนังส่วนเกินหากจำเป็น
เย็บปิดแผลด้วยไหมขนาดเล็ก และจัดแนวแผลให้แนบสนิทกับแนวขนตา

การผ่าตัดถุงใต้ตาแผลใน

การผ่าตัดเทคนิคแผลใน คือการเปิดแผลที่เยื่อบุตาด้านในของเปลือกตาล่าง โดยไม่ทำให้เกิดรอยแผลที่ผิวหนังภายนอก เน้นลดไขมันส่วนเกินใต้ตาเพียงอย่างเดียว ข้อได้เปรียบหลักคือไม่ทิ้งรอยแผลที่มองเห็นได้จากภายนอก เหมาะกับผู้ที่มีไขมันสะสมใต้ตาเพียงอย่างเดียว ไม่มีปัญหาผิวหย่อนคล้อยร่วมด้วย ส่วนขั้นตอนการผ่าตัด ได้แก่

ประเมินปริมาณไขมันและสภาพผิวบริเวณใต้ตา
เปิดแผลเล็ก ๆ บริเวณเยื่อบุตาด้านในของเปลือกตาล่าง
ตัดไขมันใต้ตาส่วนเกินออก หรือปรับไขมันให้กระจายตัวอย่างเหมาะสม
ปล่อยให้เยื่อบุตาสมานตัวเองตามธรรมชาติ โดยไม่ต้องเย็บ
ประคบเย็นและดูแลตามขั้นตอนหลังการผ่าตัด

การเตรียมตัวก่อนผ่าตัดถุงใต้ตา

การเตรียมตัวก่อนผ่าตัดอย่างถูกวิธี เป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้การผ่าตัดเป็นไปอย่างราบรื่น ปลอดภัย และลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด โดยควรปฏิบัติตามแนวทางเหล่านี้

แจ้งประวัติสุขภาพทั้งหมดให้แพทย์ทราบก่อนเข้ารับการผ่าตัด เช่น โรคประจำตัว ประวัติการใช้ยา ประวัติการแพ้ยา ประวัติการศัลยกรรมอื่น ๆ
หยุดยาหรืออาหารเสริมบางชนิดก่อนผ่าตัด เช่น ยาต้านการแข็งตัวของเลือด น้ำมันปลา เพื่อป้องกันภาวะเลือดออกมากเกินไปขณะผ่าตัด
พักผ่อนให้เพียงพอ 2-3 วันก่อนผ่าตัด และงดการใช้สายตาเป็นเวลานาน
ดื่มน้ำให้เพียงพอ ลดอาหารเค็ม งดแอลกอฮอล์และบุหรี่ เพื่อช่วยลดอาการบวมหลังผ่าตัด

การดูแลตัวเองหลังผ่าตัดถุงใต้ตา

อย่างที่กล่าวไปว่าการผ่าตัดถุงใต้ตาจะมีด้วยกัน 2 เทคนิค ได้แก่ เทคนิคแผลในเเละเเผลนอก โดยการผ่าตัดถุงใต้ตาแผลใน รอยแผลจากการผ่าตัดจะถูกซ่อนอยู่ด้านในเปลือกตาล่าง จึงต้องหลีกเลี่ยงการขยี้ตา หรือกดบริเวณเปลือกตาล่าง หยอดตาตามที่แพทย์สั่ง และงดแต่งหน้าบริเวณรอบดวงตา รวมถึงงดใส่คอนแทคเลนส์อย่างน้อย 7-10 วันหลังผ่าตัด เพื่อป้องกันการระคายเคืองหรืออาการแผลติดเชื้อ

ส่วนคนไข้บางรายที่มีปัญหาผิวหนังใต้ตาหย่อนคล้อยมาก จำเป็นต้องตัดผิวหนังส่วนเกินบริเวณใต้ตาออกด้วยเทคนิคการผ่าตัดแผลนอก อาจทำให้เกิดรอยแผลที่ขอบตาล่างได้เล็กน้อย สามารถประคบเย็นในช่วง 48 ชั่วโมงแรกเพื่อลดอาการบวมได้ หากทำความสะอาดแผลอย่างถูกวิธี หลีกเลี่ยงการสัมผัสแผล และดูแลแผลอย่างเหมาะสมตามคำแนะนำของแพทย์ รอยแผลก็จะจางลงได้

ทั้งนี้ การผ่าตัดอาจทำให้เกิดอาการปวด-บวมช้ำบริเวณรอบดวงตาได้ โดยเฉพาะในช่วง 1-3 วันแรกหลังรับการผ่าตัด ซึ่งหากรับประทานยาและปฏิบัติตัวตามที่แพทย์สั่ง อาการข้างเคียงดังกล่าวจะดีขึ้นได้เอง และผลลัพธ์สุดท้ายจะชัดเจนหลังผ่าตัด 3-6 เดือนขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล

โดยปกติแล้ว ภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดถุงใต้ตาเกิดขึ้นได้น้อยมาก โดยเฉพาะเมื่อทำการรักษากับจักษุแพทย์ที่มีประสบการณ์ ซึ่งภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดที่อาจพบได้และควรมาพบแพทย์โดยด่วน คือ

ใต้ตาโบ๋ลึกเกินไป
อาการชารอบแผลผ่าตัด
เลือดออกตามรอยแผล
ติดเชื้อบริเวณแผลผ่าตัด

แนะนำจักษุแพทย์ของเรา นพ.จิรัช เจตชยานนท์

นายแพทย์จิรัช เจตชยานนท์ เป็นจักษุแพทย์ประจำที่ Bangkok Eye Aesthetics (BEA Clinic) คลินิกศัลยกรรมถุงใต้ตาใจกลางอโศก เชี่ยวชาญด้านการผ่าตัดตกแต่งรอบดวงตา มีความชำนาญในการผ่าตัดถุงใต้ตา การทำตาสองชั้น และการตกแต่งผิวหนังรอบดวงตา

ปริญญาตรีแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต
วุฒิบัตรสาขาจักษุวิทยา มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ประกาศนียบัตรอบรมขั้นสูงด้านการทำตาสองชั้น ภายใต้การดูแลของ นพ.เจียงอริยวงศ์ ศัลยแพทย์ตกแต่ง และเสริมสร้างใบหน้า
ประกาศนียบัตรอบรมขั้นสูงด้านการทำตาสองชั้น จากโครงการ International Fellowship in Advanced Aesthetic Science (IFAAS) ประเทศเกาหลีใต้